Strefa Odkrywania, Wyobraźni i Aktywności składa się z kilkunastu angażujących eksponatów, dających możliwość samodzielnego eksperymentowania. Wystawę uzupełnia Majsternia, przestrzeń warsztatowa. Tu każdy bez względu na wiek poczuje się jak prawdziwy odkrywca.

Strefa SOWA w Rybniku została zlokalizowana w dawnej stolarni Kopalni Ignacy. Doskonale współgra z dziedzictwem przemysłowym jednej z najstarszych kopalń węgla kamiennego na Górnym Śląsku. Ekspozycja powstała w ramach ogólnopolskiej sieci lokalnych małych centrów nauki, projektu przenoszącego najlepsze doświadczenia edukacyjne i wystawiennicze Centrum Nauki Kopernik w Warszawie.

Poznaj stanowiska badawcze naszego małego centrum nauki

Mistrzowie szybkiego zapamiętywania

Na stanowisku testujemy pamięć ultrakrótkotrwałą – na ekranie pojawiają się cyfry, które trzeba odsłonić w kolejności rosnącej. Zadanie zmusza mózg do szybkiego przetwarzania informacji.

Dziedzina nauki: Psychologia poznawcza, neurobiologia

Obrotowy stolik

Na obracającym się stoliku umieszczone są przedmioty, które utrzymują równowagę mimo pochylenia. Efekt ten wynika z momentu pędu i żyroskopowego stabilizowania ruchu. Eksperyment pokazuje, jak siły rotacyjne wpływają na stabilność obiektów.

Dziedzina nauki: Mechanika, dynamika rotacyjna
 

Puzzle matematyczne

Eksponat oferuje różne łamigłówki, które polegają na logicznym układaniu elementów według optymalnego algorytmu. Zadania, takie jak Wieża Hanoi czy tangram, angażują umysł i wyobraźnię przestrzenną.

Dziedzina nauki: Matematyka, algorytmika

Rysowanie w lustrze

Na stanowisku rysujemy wykorzystując odbicie w lustrze. Zadanie sprawia trudność, ponieważ mózg otrzymuje sprzeczne sygnały od wzroku i czucia głębokiego. To ćwiczenie pomaga zrozumieć, jak koordynujemy ruch i percepcję.

Dziedzina nauki: Percepcja wzrokowa, neurobiologia

Słyszenie kośćmi

Na tym stanowisku zatykamy uszy i sprawdzamy, czy nadal słyszysz dźwięk przez przewodnictwo kostne. Drgania mogą przenikać przez kości do ucha wewnętrznego. Pokazuje nam to alternatywną drogę odbierania dźwięku.

Dziedzina nauki: Akustyka, fizjologia słuchu

 

Film animowany

Tworzymy tu animację poklatkową, wykonując serię zdjęć z niewielkimi zmianami położenia obiektów. Po odtworzeniu obrazy łączą się w płynny ruch. Możemy zaobserwować, jak nasz mózg łączy pojedyncze obrazy, tworząc iluzję ruchu.

Dziedzina nauki: Percepcja wzrokowa, kinematografia

Wiszące piłki

Na stanowisku regulujemy nawiew powietrza, ustawiamy dmuchane piłki w strumieniu, tak by utrzymywały się w powietrzu. Dzięki równowadze sił ciśnienia, piłki „wiszą” wewnątrz strumienia, mimo zmiany kierunku nawiewu. 

Dziedzina nauki: Aerodynamika, dynamika płynów

Wyścigi walców

Umieszczamy walce na równi pochyłej i zwalniamy blokadę, aby porównać, który walec szybciej przemieści się po torze. Różnice w rozkładzie masy wpływają na moment bezwładności, co przekłada się na tempo staczania.

Dziedzina nauki: Mechanika, dynamika obrotowa

Parkietaże

Układamy klocki tak, aby tworzyły wzory pokrywające płaszczyznę bez przerw i nakładania się. Dbamy, by żadne dwa stykające się kafelki nie tworzyły równoległoboku. Proste figury mogą tworzyć złożone, niepowtarzalne wzory, inspirowane strukturą chodników, mozaik i pszczelego miodu.

Dziedzina nauki: Matematyka, geometria

Zbliżenie na cień

Za pomocą pokrętła regulujemy intensywność światła diod RGB i umieszczamy przeszkody (drewniane elementy lub dłonie) na drodze światła. Obserwujemy, jak zmienia się kolor cienia na blacie w zależności od ustawień źródeł światła.

Dziedzina nauki: Optyka, teoria koloru

Niesamowita maszyna XXL

Budujemy tor, po którym poruszają się kulki pod wpływem grawitacji. Użytkownik obserwuje, jak energia potencjalna zamienia się w kinetyczną, gdy kulki staczają się po pochylonym torze. Widzimy działanie ruchu pochyłego, tarcia i zachowania energii oraz pędu.

Dziedzina nauki: Fizyka, mechanika

Sznurkografy

Na tym stanowisku staramy się założyć pętlę na sznurku i stworzyć graf, odtwarzając wybrany kształt, nie przeciągając sznurka po tej samej linii dwa razy. Eksponat pokazuje zastosowanie grafów w optymalizacji (np. znajdowanie najkrótszych tras).

Dziedzina nauki: Matematyka, teoria grafów

Znikokot

Na ekranie pojawia się kot o losowym kolorze, a zadaniem eksperymentatora jest dopasowanie intensywności światła czerwonego, zielonego i niebieskiego, aby kot zlał się z tłem. Doświadczenie ilustruje, jak drobne zmiany intensywności poszczególnych kolorów wpływają na całościowy obraz.

Dziedzina nauki: Optyka, model RGB

 

Idealna asymetria

Na stanowisku staramy się zrobić idealne zdjęcie naszej twarzy, by zobaczyć, jak wyglądałaby, gdyby była perfekcyjnie symetryczna. Eksponat ujawnia naturalne różnice między lewą a prawą połową twarzy. 

Dziedzina nauki: Anatomia, percepcja wizualna

Zbuduj łuk

Eksponat umożliwia budowę łuku z piankowych elementów, pozwalając na praktyczne sprawdzenie, jak ułożenie elementów wpływa na jego stabilność i nośność. Eksperymentujemy z kształtem, ucząc się, jak łuk przenosi obciążenia, co jest kluczowe w budowie mostów i sklepieniach. Łuki były wykorzystywane do tworzenia konstrukcji, takich jak akwedukty, katedr, czy też kościołów z dużymi oknami i witrażami.

Dziedzina nauki: Mechanika budowli, architektura

Krocząca sprężyna

Umieszczamy tu sprężynę na ruchomej bieżni i obserwujemy, jak wykonuje rytmiczne „kroki”. Ruch wynika z naprzemiennego rozciągania i kurczenia się zwojów pod wpływem grawitacji.

Dziedzina nauki: Fizyka, dynamika falowa

Rowerowe przekręty

Tu rozkręca się  koło rowerowe na obrotowym krześle, co pozwala zmienić oś jego obrotu. Można doświadczyć , jak wirujące koło wpływa na ruch, dzięki zasadzie zachowania momentu pędu.

Dziedzina nauki: Fizyka, mechanika obrotowa

Obrotowe lustra

Eksperyment z ustawieniem luster, pozwalający sprawdzić, że kąt odbicia jest równy kątowi padania. W zależności od kąta luster obraz może się obracać lub pozostawać nieruchomy. To doświadczenie ilustruje zasady odbicia światła.

Dziedzina nauki: Optyka, geometria

 

Logotyp SOWA 2025

Inicjatywa „SOWA – Strefa Odkrywania, Wyobraźni i Aktywności” finansowana jest w ramach dotacji Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego, na podstawie umowy Nr 1/CNK-SOWA/2021 z dnia 2 marca 2021 r. w sprawie uruchomienia przez Centrum Nauki Kopernik 50 lokalnych Stref Odkrywania, Wyobraźni i Aktywności (SOWA) w latach 2021-2028.

Ta strona używa plików cookie. Korzystając ze strony wyrażasz zgodę na używanie cookie, zgodnie z aktualnymi ustawieniami używanej przeglądarki.