W związku z zapoczątkowanym programem socjalistycznej industrializacji kraju istotną rolę w tych przeobrażeniach miało odegrać Górnośląskie Zagłębie Węglowe. Jednym z podstawowych założeń planu 6-letniego (1950-1955) było podniesienie w tymże Zagłębiu zdolności produkcyjnej kopalń, by można zaspokoić gwałtownie rosnące potrzeby uprzemysławiającego się kraju. Rosnące znaczenie węgla koksowego występującego na ziemi rybnicko-wodzisławskiej było przyczyną podjęcia w 1950 roku przez Radę Ministrów PRL uchwały o rozwoju Rybnickiego Okręgu Węglowego (ROW). Pierwszą kopalnią uruchomioną w rodzącym się ROW była kopalnia „Mszana”, późniejsza „1 Maja” w Wodzisławiu Śląskim. W czasie sporządzania projektu budowy drugiej kopalni „Jastrzębie” w 1954 roku, zainicjowano wstępne opracowanie rozbudowy górnictwa na tym obszarze. Wtedy też po raz pierwszy pojawiła się nazwa Rybnickiego Okręgu Węglowego jako nowego, rozwijanego perspektywicznie zagłębia węglowego. Uchwała Rady Ministrów z dnia 1 marca 1961 roku w sprawie zabezpieczenia prawidłowego i kompleksowego rozwoju Rybnickiego Okręgu Węglowego w latach 1961-1965 ustalał granice obszaru ROW. Obejmowały one części terenu powiatu rybnickiego i wodzisławskiego. Jednak już w następnym roku zwiększono obszar okręgu o część powiatu cieszyńskiego oraz o Pawłowice i Warszowice. W rezultacie w szybkim tempie w latach sześćdziesiątych, siedemdziesiątych i osiemdziesiątych rosną nowe kopalnie oraz rozrastają się dotychczasowe miasta: Rybnik, Wodzisław Śląski, Żory i Jastrzębie-Zdrój. Kolejne uchwały Rady Ministrów w sprawie rozwoju ROW dały podstawy do rozbudowy przemysłu węglowego w Rybnickim Okręgu Węglowym. Realizacja tych uchwał wiąże się z budową nowych zakładów pracy, m.in. kopalni „Borynia”, „Pniówek” i „Suszec”. Oprócz tego dokonano modernizacji starych kopalń. Rozwijano także przemysł chemiczny, budowlany, energetyczny, metalurgiczny oraz maszynowy. Końcowy etap rozwoju Rybnickiego Okręgu Węglowego nastąpił w połowie lat osiemdziesiątych. Łącznie wybudowano dziesięć nowych kopalń węgla kamiennego. Obecnie na terenie Rybnickiego Okręgu Węglowego działa Jastrzębska Spółka Węglowa. Istniała także mniejsza Rybnicka Spółka Węglowa (RSW). Po zamknięciu RSW, kopalnie do niej należące przejęła Kompania Węglowa, a później – Polska Grupa Górnicza.